Ragheno wordt een nieuw, duurzaam en aantrekkelijk stadsdeel op een boogscheut van het station van Mechelen en de stadskern. Op de site zijn er verschillende eigenaars aanwezig. Met de drie grotere partijen in het projectgebied, heeft de stad een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Een belangrijke en noodzakelijke stap om de verdere ontwikkeling in goede banen te leiden.
Steden spelen een belangrijke rol in het opvangen van de bevolkingsgroei en ook Mechelen zal de komende jaren nood hebben aan kwalitatieve woon- en werkgelegenheid. De stad wil voluit de kaart van de stedelijkheid trekken en de resterende open ruimte vrijwaren en ziet daarom de toekomstsite Ragheno als de locatie bij uitstek om te verdichten.
Het gebied tussen Leuvensesteenweg en Hanswijkvaart, begrensd door Spreeuwenhoek en de stationsomgeving, wordt de volgende jaren omgevormd tot een compleet nieuwe stadswijk. Het masterplan dat op regelmatige tijdstippen werd teruggekoppeld naar de buurt, werd inmiddels goedgekeurd. Om Ragheno te realiseren moet de stad de bestemming van het gebied wijzigen, namelijk van KMO en kantoren naar gemengd gebied voor woningen, kantoren en voorzieningen.
Ruimtelijk uitvoeringsplan klaar in 2023
Dit gebeurt via een RUP (Ruimtelijk Uitvoeringsplan), een document dat zo voor een kader zorgt voor ontwikkelingen in de toekomst. Momenteel is hiervoor het RUP in opmaak. Als alles vlot verloopt zal het RUP klaar zijn in het tweede kwartaal van 2023. Van 1 augustus tot 29 september 2022 loopt een openbaar onderzoek over het ontwerp RUP en plan-MER (milieu-effectentrapport). De stad organiseert naar aanleiding hiervan op 8 september een info- en inspraakmoment in De Mot/Crescent waar alle eigenaars, huurders, buurtbewoners en geïnteresseerde Mechelaars welkom zijn.
Na de goedkeuring van het RUP in 2023 is de bestemmingswijziging definitief en kunnen ontwikkelaars naast vergunningen voor kantoren ook vergunningen aanvragen voor woningen en publieke voorzieningen. Uiteraard moeten alle aanvragen passen binnen het masterplan. In afwachting van dit RUP heeft de stad een Beleidsmatig Gewenste Ontwikkeling goedgekeurd. Hiermee legt de stad nu al enkele randvoorwaarden op waaraan toekomstige ontwikkelaars zich moeten houden. Dat zijn zowel voorwaarden rond energie, architectuur en betaalbaar wonen, als rond mobiliteit, klimaatadaptatie en hemelwater.
Princiepsovereenkomst met drie grote grondeigenaars
Er zijn drie grote grondeigenaars in het gebied waarmee reeds brownfieldconvenanten zijn afgesloten. Het betreft MG Real Estate, NMBS/De Leewe en Mechelen Ragheno Site nv. Om alles te stroomlijnen neemt Mechelen de regisseursrol op zich. Dit betreft o.a. de opmaak van een RUP, de aanleg van hoofdinfrastructuur zoals de Arsenaalverbinding en het centrale park, de jachthaven…
In uitvoering van de convenanten en voor de verdere ontwikkeling van Ragheno werden er princiepsovereenkomsten opgemaakt met deze partijen. De gemeenteraad keurde in augustus 2021 een eerste princiepsovereenkomst tussen de stad Mechelen en projectontwikkelaar MG Real Estate goed. In april 2022 werd de princiepsovereenkomst met Mechelen Ragheno site nv goedgekeurd. En nu is er de princiepsovereenkomst met NMBS/De Leewe.
“Deze overeenkomsten zijn noodzakelijk voor de verdere ontwikkelingen van de site. Er worden zaken afgesproken voor de toekomst zoals bijvoorbeeld de overdracht van de gronden of de realisatie van openbare voorzieningen. Er zijn algemene bepalingen die in alle overeenkomsten voorkomen. Per partij worden er ook specifieke afspraken opgenomen in functie van de toekomstige ontwikkeling op de betreffende site van de grondeigenaar, zoals de jachthaven bij MG Real Estate, de sporthal bij de NMBS en de school bij MRS. Dit zal ons toelaten om volgende belangrijke stappen te zetten voor de ontwikkeling. Hiermee geven alle betrokken partijen aan dat ze dezelfde zienswijze hebben hoe de Raghenosite ontwikkeld wordt met betrekking op uitgangspunten zoals o.a. duurzaamheid, sanering, architectuur en mobiliteit. Door de samenwerkingsovereenkomst aanvaarden ze ook de toepassing van de stedenbouwkundige last die de stad oplegt, voor de ontwikkeling van de hoofdinfrastructuur zoals bijvoorbeeld de wegenis, sportinfrastructuur en een park”, aldus Greet Geypen, schepen van Stadsontwikkeling.
“Brownfields waren de start van het MG Real Estate verhaal. Een integrale aanpak die water, groen en infrastructuur combineert, dat is altijd ons streefdoel. En daar is de Raghenosite in Mechelen een perfect voorbeeld van. Dankzij de goede samenwerking met de lokale overheden staan we dan ook te popelen om met de ontwikkeling van dit prachtig nieuwe stadsgedeelte te starten”, aldus Ignace Tytgat, CEO van MG Real Estate.
“Het ontwikkelen van een nieuwe duurzame stadsuitbreiding doe je niet alleen. Het is een participatief proces waarbij de kennis en doelstellingen van alle betrokken partijen zoals overheden, bewoners, projectontwikkelaars,… samen zorgen voor een sterker resultaat”, zegt Nathalie Nieuwinckel van MRS Vooruitzicht.
“Het station van Mechelen wordt momenteel getransformeerd in een vlot toegankelijk multimodaal knooppunt. Het station zal in de toekomst ook volledig publiek doorwaadbaar zijn via een publieke plaza onder de sporen. Het vernieuwde station verbindt op die manier het bestaande stadscentrum met de nieuwe stadswijken Arsenaal en Ragheno die in de toekomst mee deel zullen uitmaken van de Mechelse binnenstad. Er is dan geen sprake meer van een voor- en achterkant van het station . Het is een mooi voorbeeld van de rol van een station als katalysator voor stadsontwikkeling: de barrière die het station en de spoorbundels thans vormen in de stad, wordt figuurlijk gesloopt”, aldus Patrice Couchard, algemeen directeur stations van de NMBS.
Ook met alle andere eigenaars worden gesprekken gevoerd, ze worden ook nauw betrokken bij het project.
Werken Arsenaalverbinding eind 2024
Naast de overeenkomsten met de drie grote grondeigenaars, heeft de stad ook een intentieovereenkomst en een aankoopoptie met het Rode Kruis afgesloten voor de verwerving van een deel grond voor de toekomstige Arsenaalverbinding.
De Arsenaalverbinding is een nieuw aan te leggen en deels ondergrondse weg van zo’n 1,2 kilometer lang, die de Tangent moet verbinden met de toekomstige wijk Ragheno en de Leuvensesteenweg. Deze verbinding doorkruist de Centrale Werkplaats van de NMBS. De Arsenaalverbinding zal de nieuwe wijk ontsluiten voor gemotoriseerd verkeer en er ook voor zorgen dat de verkeersdrukte op de Leuvensesteenweg tussen de Motstraat en het Raghenoplein gevoelig daalt. Tegelijk wordt volop ingezet op veilige en comfortabele mogelijkheden voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer.
Het voorontwerp werd inmiddels goedgekeurd. De aanvraag voor de omgevingsvergunning wordt eind dit jaar verwacht. De start der werken voor de Arsenaalverbinding is eind 2024 voorzien, de verbinding zou in 2027 klaar moeten zijn. Met de aanleg van de Arsenaalverbinding wordt ook de brug over het park gerealiseerd. Er komt een nieuwe sporthal ter vervanging van de bestaande IHAM. De sporthal verhuist naar een bestaande loods van de Centrale Werkplaats van de NMBS.
De stad is trekker van dit traject waarvoor een selectieprocedure zal gestart worden.
Aankoop kantoorgebouw voor realisatie groene zone
In het kader van de verdere groenontwikkeling op de Raghenosite gaat de stad over tot de aankoop van een gebouw dat gelegen is in de Werfheide. In het masterplan en het ontwerp RUP is dit opgenomen als groene zone.
Dit gebouw is eigendom van het bedrijf BAS en wordt momenteel gebruikt als magazijn en kantoor. Het pand bestaat uit een bureauruimte, magazijn, werkplaats en aanhorigheden op een totale oppervlakte van 2201 m². Met het oog op het algemeen belang was de stad vragende partij om dit gebouw aan te kopen. De kostprijs bedraagt € 919 750.
Deze aankoop is een nieuwe belangrijke stap voor de groenontwikkeling op Ragheno. Er is geen toekomstige bebouwing op dit perceel voorzien. Dit perceel is van belang voor de groene open ruimte die de stad hier wil realiseren. Het groen moet meer lucht geven aan de wijk en bij uitbreiding de stationsomgeving. Daarnaast is er ook de koppeling met het bos van Loos.
Samenwerkingsovereenkomst voor de aanleg van een jachthaven
Ook de realisatie van een jachthaven is een ambitie in het masterplan. Stad Mechelen en De Vlaamse Waterweg legden hiervoor recent de afspraken vast in een samenwerkingsovereenkomst die op 27 juni aan de gemeenteraad ter goedkeuring voorgelegd zal worden.
“In de samenwerkingsovereenkomst, zijn zowel het doel als de taken van de stad als van De Vlaamse Waterweg nv opgenomen en worden er financiële afspraken gemaakt. Het doel van deze samenwerkingsovereenkomst is de realisatie van een nieuwe jachthaven. Voor de aanleg zal een inham in de Leuvense Vaart moeten worden gemaakt. Dit heeft een beperkte impact op de structuur van het kanaal. Niet inbegrepen in deze overeenkomst is de verdere inrichting van het dok. Dit is ten laste van de exploitant. Mechelen en de Vlaamse Waterweg hebben in het verleden al goed samengewerkt met mooie realisaties tot gevolg. Denk maar aan het Dijlepad op de Binnendijle en de openlegging van de Dijle ter hoogte van de Zandpoortvest en recenter nog de bruggen aan het Keerdok. Ook naar de toekomst toe biedt onze samenwerking mooie perspectieven”, aldus Koen Anciaux, voorzitter van De Vlaamse Waterweg nv.
De grond is in eigendom van ontwikkelaar MG Real Estate. De ontwikkelaar zal de grond saneren. De stad zal hierna de noodzakelijke grond voor de realisatie van de jachthaven aankopen.