Het herdenkingsmonument en de gedenkplaat op de Van Benedenlaan werd gerestaureerd en deze week teruggeplaatst. Schepenen en leden van het 8 Mei Comité huldigden het gerestaureerde monument vandaag in. Op 23 mei zal het precies 50 jaar geleden zijn dat het monument voor de eerste keer werd ingehuldigd.
Het herdenkingsmonument bestaat uit verschillende onderdelen: een betonnen gedenkzuil met rode driehoek en sculptuur en daarnaast een bakstenen muurtje met gedenkplaat in blauwe hardsteen. Beide zijn gereinigd. De letters op de gedenkplaat zijn opnieuw verguld. De sculptuur, de vlammen in de betonnen zuil zijn gerestaureerd.
Jef Van Iseghem van het 8 Mei Comité, Josette Nackaerts van de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden Gewest Mechelen-Lier (NCPGR), schepen van cultuur Björn Siffer en schepen van Monumenten Koen Anciaux namen vandaag een kijkje bij het gerestaureerde monument.
“Dit monument is 50 jaar geleden ingehuldigd en heeft wel wat te verduren gehad. Ik ben zeer tevreden over de kwaliteitsvolle herstelling van het monument. De aansprekende kleuren hebben een diepe betekenis. Ook het feit dat ieder element een aparte betekenis heeft maakt dit monument extra speciaal en zeer waardevol. De mensen die we hiermee herdenken hebben zeer veel te betekenen voor onze vrijheid vandaag en daarom blijven we zorg dragen voor al onze herdenkingsmonumenten in Mechelen”, zegt Koen Anciaux, schepen van Monumenten.
“Dankzij de politieke gevangenen en de leden van het verzet leven wij vandaag in vrijheid. Het is dus onze morele plicht om dit monument in ere te houden en het 8 Mei Comité te bedanken voor hun blijvende inspanningen”, vult schepen van cultuur Björn Siffer aan.
Symboliek
Kunstenaar Lode Eyckermans (1919-1998) vervaardigde in 1971 voor het Mechelse gedenkteken een betekenisvolle sculptuur die de handen van de gevangenen voorstelt die in vlammen opgaan in de crematoria in een concentratiekamp.
De rode driehoek verwijst naar het merkteken dat de gevangenen moesten dragen op hun kleding. De letter ‘B’ op de rode driehoek gaf de nationaliteit van de buitenlandse gevangene weer. Tijdens de Tweede Wereldoorlog interneerden de nazi’s verschillende groepen mensen in hun concentratiekampen. Om deze vlot van elkaar te kunnen onderscheiden, gebruikten ze een indeling met gekleurde driehoeken. De rode driehoek stond symbool voor politieke gevangenen. Hieronder vielen onder meer buitenlandse politieke gevangenen en verzetsstrijders.
50 jaar monument
Met de onvoorwaardelijke overgave van het Duitse leger op 8 mei 1945 eindigde de Tweede Wereldoorlog in Europa. Kort voordien hadden Amerikaanse troepen het concentratiekamp Dachau bevrijd.
Grote nationale manifestaties op 8 mei 1970 vormden de start van een herdenkingsjaar dat de 25ste verjaardag van deze belangrijke gebeurtenissen onder de aandacht wilde brengen. Ook de Mechelse afdeling van de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden van België (NCPGR) liet zich daarin niet onbetuigd. Zij zorgden samen met de stad voor de oprichting en inhuldiging van het monument aan de Van Benedenlaan in mei 1971. Op zondag 23 mei werd het monument officieel ingehuldigd.
Restauratiewerken
Tot voor kort was het monument vuil en in slechte staat. Zo vertoonde de sculptuur met de vlammen talloze barsten en scheuren. Dit kunstwerk is gemaakt in steenhars en dat materiaal werd kapot gedrukt door roestende wapeningsstaven. Deze staven werden vervangen door een roestvrije versteviging. Vervolgens werden de scheuren in de sculptuur hersteld en het geheel opnieuw geschilderd met een goudkleurige bronzineverf.
Het betonoppervlak van het driehoekige volume werd opnieuw glad gepolijst zodat de oorspronkelijke zwarte kleur terug naar voren komt. De beschadigde en verkleurde driehoekige afdekplaat aan de voorzijde van het monument en de opgekleefde (niet originele) rode plexiplaat werden vervangen door een nieuwe afdekplaat in rode terrazzo zoals origineel in 1971. De aluminium letter B is zwart geschilderd en rechtstreeks op de rode afdekplaat gemonteerd.
Tot slot werd het muurtje met de arduinen gedenkplaat onder handen genomen: de oppervlakken werden gereinigd en de letters werden opnieuw verguld zodat de tekst opnieuw goed leesbaar is.
Met de restauratie van het monument ‘Politieke Gevangenen WO II’ aan de Van Benedenlaan (Brusselpoort) wil de stad Mechelen de belangrijke inhoud van het gedenkteken onderstrepen, hierin ondersteund door de Mechelse afdeling van de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden (NCPGR) en het 8 Mei Comité Mechelen.
“Het monument werd opgericht en ingehuldigd in mei 1971, voor de 25ste verjaardag van de bevrijding van de nazi-concentratiekampen. Het bevond zich in een zeer slechte toestand, waardoor we ons zorgen maakten. Maar vandaag, nu met de 50ste verjaardag van het monument, zijn we zeer tevreden over het resultaat. De restauratie is met de beste zorgen uitgevoerd, waarvoor we allen die erbij betrokken waren van harte willen bedanken. We zijn Stad Mechelen dankbaar dat ze eveneens blijven zorgen voor alle herdenkingsmonumenten. Zo blijven we samen ons respect tonen voor de Politiek Gevangenen en allen die voor onze vrijheid hun leven gaven, zeggen Josette Nackaerts en Jef Van Iseghem van het 8 Mei Comité en NCPGR gewest Mechelen-Lier. “Het gerestaureerde monument kan nu opnieuw in volle glorie zijn rol van betekenis spelen als herinnerings- en bezinningsmoment voor de toekomstige generaties. Werken aan vrijheid, democratie en verdraagzaamheid is een werk van iedere dag. Nooit vergeten!”.
De werken aan het muurtje met de gedenkplaat zijn uitgevoerd door het restauratiebedrijf Altri Tempi. De betonnen zuil met de sculptuur is gerestaureerd door het bedrijf Remmen. De kosten voor deze restauratie kwamen in totaal op € 12.000.