In de Mechelse binnenstad zal vanaf het najaar 2023 gestart worden met de renovatie van twee leegstaande panden, waar de stad Mechelen samen met het Stadsmakersfonds de Impact Factory zal realiseren. De huidige Potterij en het kantoorgebouw in de Graaf van Egmontstraat worden omgevormd tot een locatie voor innovatie en circulaire economie. Stad Mechelen en het Stadsmakersfonds selecteerden samen een ontwerper die de nieuwe plannen moet opmaken voor de verbouwingen en de toekomst van de site.
Impact Factory zal ruimte bieden voor kantoren, kleinschalige productie, deeleconomie, ontmoeting en evenementen, en ambieert de uitvalsbasis te worden voor de circulaire economie in en rond Mechelen. De locatie is zeer centraal gelegen, tussen het station en de Grote Markt van Mechelen. Een toplocatie dus. Dit moet the place to be worden, waar de stad een hub rond circulaire economie wil uitbouwen.
Flexibel gebruik
Stad Mechelen en het Stadsmakersfonds stelden recent WIT architecten aan voor de studie- en ontwerpopdracht van de Impact Factory. Het project behelst de Potterij en een aanpalend leegstaand kantoorgebouw dat in eigendom is van het Stadsmakersfonds. Een nog te realiseren nieuwbouw op een achterliggend restperceel dat voordien dienst deed als parkeerplaats voor het woonzorgcentrum Hof van Egmont, moet deze twee panden met elkaar verbinden.
“We verwachten van de ontwerper naast het leggen van de puzzel, vooral een slimme en frisse kijk op de toepassing van circulair en veranderingsgericht bouwen en een niveau van afwerking dat erin slaagt de twee bestaande gebouwen en een nieuwbouw als één geheel te doen werken en het de juiste uitstraling mee te geven. We kiezen ook voor een flexibel gebruik, waarbij de indeling in de loop van de tijd, vlot moet kunnen gewijzigd worden”, klinkt het bij Greet Geypen, schepen van Economie en Stadsontwikkeling.
Maximaal behoud
“Bij een circulaire hub draait het niet alleen rond wat er ín gebeurt, maar ook om wat het is: een voorbeeld van circulair bouwen, zowel naar indeling als materiaalgebruik toe”, legt schepen voor Duurzaamheid en Klimaat Patrick Princen uit. “In het ontwerp streven we naar een maximaal behoud en hergebruik van bestaande structuren, zowel voor de Potterij als voor het kantoorgebouw. We behouden dus zoveel mogelijk de structuur van bestaande ruimtes, de invulling wordt aan de ruimte aangepast in plaats van omgekeerd. Op die manier zullen de ruimtes ook gemakkelijker een andere functie kunnen krijgen als dat in de toekomst nodig is. Hetzelfde geldt voor het gebruikte materiaal: er wordt behouden of hergebruikt wat mogelijk is, nieuwe materialen zijn later herbruikbaar of bio-afbreekbaar. Zo zal de Impact Factory ook een voorbeeld en een inspiratiebron zijn voor wie wil bouwen of verbouwen.”
“In de Potterij is het vooral een uitdaging om de atmosfeer die er nu is niet te verliezen. Dit is een gebouw met een voelbare geschiedenis en in plaats van het op te knappen tot alles weer clean is, willen we net de sporen uit het verleden zichtbaar maken. En dat geldt evengoed voor herstellingswerken die we vandaag zullen moeten doen aan de structuur. Verweer en herstel beschouwen we als drager van schoonheid. Circulariteit wordt op die manier tastbaar en zichtbaar gemaakt”, aldus WIT architecten.
Verschillende functies
De oorspronkelijke opdracht beoogde om beide gebouwen uit te breiden en onderling te verbinden met een nieuwbouwstructuur aan een nieuw aan te leggen plein, het zogenaamde ‘stadsbalkon’. WIT verraste de jury door de gebouwen juist los van elkaar te koppelen zodat er een ongedwongen maar interessante dialoog ontstaat tussen de ‘grote en kleine broer’. Een gezamenlijk gelijkvloers voorportaal met ruimte voor groen, zal de levendige link vormen tussen plein en gebouwen.
In het ontwerp zal zo’n 700 m² vloeroppervlakte aan kantoren voorzien worden in het bestaande kantoorgebouw. Deze ruimtes zullen verhuurd worden aan ondernemers van de Impact Factory en bieden startups de mogelijkheid om te groeien. Daarnaast moet er ook ruimte voorzien worden voor coworking, vergaderzalen, polyvalente ruimtes en een aantal atelierruimtes.
“De Impact Factory wil meer zijn dan een plek waar gewerkt wordt rond circulariteit en duurzaam ondernemen. Het moet ook een community worden. Een bruisende plaats waar altijd iets te doen is, een plek waar men terecht kan voor lezingen, events, demonstraties en workshops. Om dit te realiseren willen we twee inspirerende, polyvalente ruimtes creëren. In beide ruimtes moet het mogelijk zijn een lezing te geven, een klein podium te plaatsen, een receptie of diner te organiseren of een workshop te laten doorgaan”, aldus An Eijkelenburg van het Stadsmakersfonds.
Publiek karakter
De stad wil enkele delen van de Impact Factory een publiek karakter geven om circulariteit meer tastbaar te maken voor de Mechelaars. “De Potterij en de nieuwbouw aan het plein zullen open staan voor het publiek, hier worden de activiteiten in de Impact Factory zichtbaar gemaakt. Er komen drie à vier grotere ruimtes die afhankelijk van de behoeftes van de gebruikers ingericht kunnen worden als laboruimte. Deze laboruimtes mogen letterlijk en figuurlijk de etalage zijn van de Impact Factory. Voorbijgangers en nieuwsgierigen kunnen ‘en passant’ binnenkijken en ervaren wat er in dit gebouw gebeurt en waarover circulaire economie gaat”, aldus Patrick Princen.
Het kantoorgebouw zal een eerder gesloten karakter hebben waar ondernemers in concentratie kunnen werken. Verder komt er een conceptstore waar zowel producten van de circulaire ondernemers in huis worden aangeboden als ander interessant materiaal. Misschien worden hier ook de groenten van de daktuin verkocht of prototypes uit het fablab.
Definitief ontwerp dit najaar
“Het project sluit mooi aan bij de stadsontwikkeling van de stad. Het is net naast het kernwinkelgebied gelegen en we vinden het belangrijk om daarrond economische functies te creëren. Enerzijds mikken we met dit project op ondernemers en burgers uit de Mechelse regio die interesse hebben in circulaire economie. Anderzijds willen we met de Impact Factory een kenniscentrum zijn voor alle ondernemers in Vlaanderen met circulaire ambities. Op deze manier transformeren we een brownfield tot een boeiend en economisch stadsontwikkelingsproject”, aldus Greet Geypen.
Het definitief ontwerp en de aanvraag voor de omgevingsvergunning worden in het najaar verwacht. Rekening houdend met de wettelijke termijnen kan de vergunning begin 2023 verwacht worden.
Impact Factory haalt subsidie binnen
Het coöperatieve Stadsmakersfonds zal samen met een aantal ondernemers actief in de circulaire economie en externe investeerders het grootste deel van de ontwikkeling financieren. Stad Mechelen zorgt voor de publieke investeringen.
De stad Mechelen en het Stadsmakersfonds ontvangen een Europese EFRO-subsidie voor de ontwikkeling van Impact Factory van 1.403.246 euro. Dit budget zal gebruikt worden voor de financiering van het ontwerp en de bouw van het project.
Evenementen in de kijker
“In afwachting van de herontwikkeling van de site, wordt de circulaire toekomst er al maximaal uitgerold. Zowel de Potterij als het kantoorgebouw zijn al enige tijd door circulaire vzw’s en ondernemers, in gebruik genomen”, aldus An Eijkelenburg van het Stadsmakersfonds.
Er wordt ook volop ingezet op evenementen op de plek, met voor de zomer alvast volgende agenda:
- Op 4 juni organiseert Deelbaar Mechelen, een expo over de wonderlijke geschiedenis van de Potterij. Iedereen welkom!
- Met ‘Impact Factory Late Night’ komt er ook een maandelijks event. Tijdens de eerste Impact Factory Late Night op 7 juni, wordt de kracht van storytelling onderzocht. Inschrijven kan via de Facebookpagina van de Impact Factory.
- Op 27 juni staat er nog een event op de planning, want dan organiseert de circulaire hub regio Mechelen in de Studio van de Impact Factory, een evenement voor retailers en fashion brands uit Vlaanderen rond nieuwe businessmodellen van verhuur en herverkoop voor de mode.
Meer info www.impactfactory.be/#impact-factory of via de sociale media van de Impact Factory (LinkedIn en Instagram).